Cable pooling — to termin, który może odnosić się do kilku różnych praktyk w różnych branżach, ale ogólnie rzecz biorąc, odnosi się do wspólnego wykorzystania infrastruktury kablowej lub przewodów przez różne usługi, lub systemy. W kontekście telekomunikacji pooling kablowy może oznaczać współdzielenie infrastruktury przez różnych operatorów telekomunikacyjnych w celu zminimalizowania kosztów i zwiększenia efektywności.
W innych zastosowaniach „cable pooling” może również oznaczać zarządzanie kablami w środowisku IT, takim jak centrum danych, gdzie wiele kabli jest organizowanych razem w celu utrzymania porządku i ułatwienia zarządzania nimi.
W niektórych przypadkach termin ten może być również używany w kontekście audio-wideo (AV), gdzie kable do różnych urządzeń AV są łączone razem w celu ułatwienia połączeń i zarządzania.
Cable pooling w Polsce
W Polsce podobnie jak w innych krajach „cable pooling” może być stosowany w różnych kontekstach, choć najczęściej termin ten jest używany w branży telekomunikacyjnej. W tym kontekście cable pooling odnosi się do wspólnego używania infrastruktury kablowej przez różnych operatorów telekomunikacyjnych.
Przykłady zastosowania „cable pooling” w Polsce
Współdzielenie sieci przez operatorów komórkowych: Różni operatorzy mogą używać tej samej infrastruktury fizycznej (na przykład masztów, kablów, anten) w celu zwiększenia zasięgu swoich usług oraz zmniejszenia kosztów i wpływu na środowisko poprzez unikanie dublowania infrastruktury.
Współpraca operatorów kablowych i dostawców usług internetowych (ISP): W Polsce mogą występować sytuacje, w których operatorzy kablowi udostępniają swoją infrastrukturę innym firmom w celu oferowania usług szerokopasmowych, telewizji kablowej czy telefonii.
Budowa i eksploatacja wspólnych kanalizacji teletechnicznych: Firmy telekomunikacyjne mogą współpracować przy budowie i użytkowaniu kanalizacji, przez które przeprowadzane są kable i włókna światłowodowe.
Projekty publiczno-prywatne (PPP): W ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, mogą powstawać inicjatywy mające na celu rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej, gdzie prywatni operatorzy mogą korzystać z infrastruktury stworzonej przez samorządy lub państwo.
Warto jednak zauważyć, że praktyki te mogą być regulowane przez krajowe prawo telekomunikacyjne, które określa, w jaki sposób infrastruktura może być dzielona oraz jakie są obowiązki i prawa stron takiego porozumienia. W Unii Europejskiej, w tym w Polsce, współdzielenie infrastruktury jest często promowane w celu stymulowania konkurencji i promowania inwestycji w nowe technologie, jak na przykład 5G.
Cable pooling w OZE
W kontekście odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce i na świecie, odnosi się do wspólnego użytkowania infrastruktury przesyłowej, głównie kabli i linii przesyłowych, przez różne instalacje produkujące energię z odnawialnych źródeł, takie jak farmy wiatrowe lub fotowoltaiczne.
W praktyce może to oznaczać na przykład, że kilka niezależnych farm wiatrowych, zamiast budować własne linie do przesyłu wyprodukowanej energii do głównej sieci energetycznej, łączy się w jednym punkcie i wykorzystuje wspólną infrastrukturę do przesyłu energii. Taka współpraca może znacznie obniżyć koszty inwestycji i eksploatacji, a także zmniejszyć wpływ na środowisko, ponieważ ogranicza potrzebę budowy wielokrotnych linii przesyłowych w tym samym obszarze.
Cable pooling w energetyce może być również częścią szerszych strategii, takich jak:
Klastery energii: Inicjatywy grupujące różne podmioty produkujące, magazynujące i zużywające energię, które mogą wspólnie zarządzać produkcją i zapotrzebowaniem na energię, a także dzielić się infrastrukturą.
Wirtualne elektrownie: Systemy, które integrują produkcję z różnych, rozproszonych źródeł OZE, tym samym pozwalając na lepsze zarządzanie ich pracą i efektywniejsze wykorzystanie sieci.
Inteligentne sieci energetyczne (smart grids): Które pozwalają na dwukierunkową komunikację i przepływ energii, ułatwiając integrację OZE i lepsze zarządzanie fluktuacjami w produkcji energii.
W Polsce, gdzie rozwój OZE nabiera tempa, zwłaszcza w zakresie energii wiatrowej i fotowoltaiki, takie rozwiązania mogą pomagać w zwiększaniu efektywności i redukcji kosztów operacyjnych, jak również w spełnianiu wymogów prawnych dotyczących przyłączeń do sieci energetycznej. Oprócz aspektów ekonomicznych cable pooling w sektorze OZE jest również korzystny z punktu widzenia ekologii, ponieważ zmniejsza negatywny wpływ infrastruktury energetycznej na środowisko naturalne.
Aspekty Prawne
Aspekty prawne związane z cable pooling w Polsce, zgodnie z ustawą z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1762), obejmują następujące elementy:
1. Warunki Przyłączenia
Jedne warunki przyłączenia: Dla wielu instalacji OZE przyłączonych do jednego punktu przyłączenia wydawane są wspólne warunki przyłączenia.
Moc przyłączeniowa: Możliwość przyłączenia instalacji o sumarycznej mocy zainstalowanej przekraczającej moc przyłączeniową, z uwzględnieniem odpowiednich regulacji dotyczących nadwyżek.
2. Cable Pooling Agreement (CPA)
Zawarcie umowy: Obowiązek zawarcia porozumienia między wytwórcami OZE dotyczącego współpracy i korzystania ze wspólnego przyłącza.
Elementy CPA: Precyzyjne określenie, co musi zawierać CPA, w tym zasady podziału mocy przyłączeniowej, kosztów i odpowiedzialności.
3. Punkty Pomiarowe
Oddzielne punkty pomiarowe: Każda z instalacji OZE musi posiadać dedykowany punkt pomiarowy, co zapewnia indywidualne rozliczanie produkcji energii.
4. Procedura Wnioskowania
Wniosek o warunki przyłączenia: Określenie danych, które powinien zawierać wniosek o wydanie warunków przyłączenia oraz dokumenty niezbędne do dołączenia do wniosku.
5. Sankcje
Opłaty za nadmiarową energię: W przypadku przekroczenia mocy przyłączeniowej, operator sieci może naliczyć opłaty za energię wprowadzoną do sieci powyżej ustalonych limitów.
Ograniczenie lub wstrzymanie dostaw energii: Operator sieci ma prawo ograniczyć lub całkowicie wstrzymać dostarczanie energii do sieci w przypadku przekroczenia mocy przyłączeniowej.
6. Zmiana Właściciela Instalacji OZE
Przeniesienie praw i obowiązków: W przypadku sprzedaży instalacji OZE przyłączonej na zasadach cable poolingu, prawa i obowiązki wynikające z CPA przechodzą na nowego nabywcę.
7. Bezpieczeństwo i Stabilność Sieci
Zapewnienie stabilności sieci: Ustawa nakłada na wytwórców obowiązek zapewnienia, że przyłączenie wielu źródeł nie zaburzy pracy sieci elektroenergetycznej.
8. Aspekty Techniczne
Dopasowanie techniczne: Konieczność dostosowania infrastruktury technicznej tak, aby możliwe było bezpieczne przyłączenie wielu instalacji OZE w jednym miejscu.
Podsumowanie
Wdrożenie tych przepisów wymaga od producentów OZE, operatorów sieci oraz organów regulacyjnych odpowiedniego dostosowania się do nowych wymogów prawnych i technicznych. To z kolei wymaga ścisłej współpracy między wszystkimi zainteresowanymi stronami, w celu zapewnienia sprawnego i zgodnego z prawem wdrożenia mechanizmu cable poolingu.